sự CÔ ĐƠN góc nhìn lịch sử và sinh học

ĐỘNG VẬT XÃ HỘI - CÔ ĐƠN LÀ GÌ

Sự cô đơn xảy ra cho tất cả mọi người. Tiền bạc, danh vọng, quyền lực, sắc đẹp, kỹ năng xã hội, nhân cách tốt... chẳng có gì hoàn toàn bảo vệ bạn khỏi sự cô đơn bởi nó là một phần của sinh học, được hình thành qua nhiều thế hệ của lịch sử đời sống cộng đồng nhân loại. "Con người là động vật xã hội" vậy!

Sự cô đơn là một chức năng của cơ thể, như cơn đói vậy. Cơn đói làm bạn chú ý đế nhu cầu vật lý của cơ thể, còn cô đơn làm bạn chú ý đến nhu cầu xã hội. Cơ thể bạn có nhu cầu xã hội vì hàng triệu năm trước nó là một phương cách nói với bạn rằng liệu bạn có thể sống sót hay không. Chúng ta cần hợp tác và hình thành sự liên kết với nhau. Nên trong quá trình chọn lọc tự nhiên não chúng ta phát triển và ngày càng dễ dàng nhận diệ suy nghĩ hay cảm nghĩ của người khác. Rồi sự hòa nhập cộng đồng trở thành một thành phần sinh học của chúng ta.

Bạn đã được sinh ra trong một nhóm khoảng 50 đến 150 người và bạn sẽ sống với họ đến cuối đời, kiếm đủ thức ăn, ở an toàn và ấm áp hay chăm sóc cho con cái... gần như là bất khả thi nếu chỉ ở một mình. Ở cùng nhau nghĩa là sống - Cô độc đồng nghĩa với chết. Điều này dẫn đến sự hòa đồng với nhau là vô cùng quan trọng.Với tổ tiên chúng ta sự đe dọa mạng sống ghe gớm nhất không phải là bị ăn thịt bởi sư tử mà chính là không dđược quan tâm bởi những người khác và bị xua đuổi.  Để tránh điều đó cơ thể đã tạo ra một cơ chế "nỗi đau xã hội", cơ chế này hình thành trong sự tiến hóa nhằm giúp chúng ta điều chỉnh hành vi và tránh được sự chối bỏ của cộng đồng, như một kiểu hệ thosng cảnh báo trước để đảm bảo bạn sẽ ngừng làm những chuyện khiến người khác cô lập bản thân mình.

Tổ tiên ta khi nếm trải nỗi đau bị cô lập sẽ có xu hướng thay đổi hành vi và sẽ được ở trong bộ lạc, trong khi những kẻ không thay đổi sẽ bị trục xuất và thường là sẽ chết. Đó là vì sao sự chối bỏ gây ra tổn thương và còn hơn thế nữa là vì sao sự cô độc lại đau đớn đến như vậy. Những cơ chế giúp chúng ta kết nối với nhaunafy hoạt động tốt trong suốt lịch sử cho đến khi con người bát đầu xây dựng một thế giới mới.

MẶT TỐI CỦA THẾ GIỚI HIỆN ĐẠI

Trong cuộc cách mạng công nghiệp, nhiều người rời bỏ làng xã, đồng quê để làm việc trong nhà máy. Những cộng đồng đã tồn tại hàng trăm năm bắt đầu tan rã, thành thị phát triển cùng với thế giới ngày càng hiện đại. Chúng ta ít gặp mặt người trực tiếp và cũng không thường xuyên như trước, số bạn thân trung bình giảm và đa số trở nên cô đơn mãn tính một cách tình cờ. Ta trưởng thành và bận rộn vói công việc: đại học, tình yêu, con cái Netflix... Chúng ta không đủ thời gian mà lại rất dễ bỏ qua cơ hội dành thời gian cho bạn bè.

Một ngày tỉnh dậy bạn cảm thấy cô độc và khao khát có những mối quan hệ thân thiết, nhưng thật khó, dần dần cô đơn trở nên mãn tính. Dù có iphone và tàu vũ trụ thật tuyệt vời đai chăng nữa mà cơ thể và trí óc của chúng ta về căn bản không khác gì 50 000 năm trước, chúng ta đã được cấu tạo để sống hòa hợp với nhau.

SỰ CÔ ĐƠN TÀN HẠI NHƯ THẾ NÀO?

- Sự căng thẳng, trầm cảm từ sự cô đơn mãn tính là một trong những thứ nguy hiểm nhất đối với con người. Nó đẩy nhanh sự lão hóa, khiến ung thư nặng hơn, sự cô đơn còn nguy hiểm hơn cả béo phì và hút thuốc. Điều nguy hiểm nhất là một khi cô đơn trở thành nmaxn tính, nó sẽ có khả năng tự duy trì.

- Rồi cơ chế "nỗi đau xã hội" do cô đơn mang lại sẽ dẫn đến thái độ và hành vi tự vệ cho bản thân, vì não bộ bắt đầu thấy nguy hiểm khắp nơi, bởi tổ tiên ta thời bộ lạc đã học được rằng: ở một mình (cô đơn) là nguy hiểm và không thể tồn tại.

- Não bộ bắt đầu nhạy cảm hơn, tuy nhiên có khuynh hướng đánh giá sai những tín hiệu xung quanh.

- Bạn chú ý người khác nhiều hơn nhưng lại hiểu họ kém hơn.

- Chức năng nhận diện khuôn mặt của não bộ cũng rối loạn, và có xu hướng cho rằng biểu cảm trung tính là thù nghịch, và điều đó khiến bạn dễ nghi ngờ người khác và nghĩ tệ hơn về sự tiếp cận của mọi người.

- Bởi cách nhìn tiêu cực này về thế giới, bạn có thể trở nên tự cao để bảo vệ bản thân, việc này khiến bạn trông lạnh lùng, thiếu thân thiện và ngại ngùng hơn.

CHÚNG TA CÓ THỂ LÀM GÌ

Để thoát ra sự cô đơn điều đầu tiên bạn có thể làm là nhận diện một cách đơn thuần cảm giác ấy, và chấp nhận rằng cô đơn là hoàn toàn bình thường, không có gì xấu hổ, nó là thứ mà ai cũng phải trải qua, là phản ứng sinh hóa của cơ thể, cái mà đã giúp bao đời tổ tiên loài người chúng ta trong quá khứ biết sống an toàn và chăm sóc nhau trong thời những bộ lạc.

Tiếp đến ban có thể nhận diện những nguyên nhân và tìm cách loại bỏ những nguyên nhân ấy. Bạn có thể kiểm tra xem mình có đang tập trung hay chú ý quá nhiều đến những tiêu cực. Xem xét liệu các mối quan hệ bạn bè, đồng nghiệp có thật sự là xấu, hay đối phương không thật sự phản ứng tieu cực mà chỉ là họ đang vộ vã mà bạn cho họ tệ. Và cả quan niệm của bạn về thế giới nữa.

Tất nhiên mỗi người đều có những hoàn cảnh khác nhau, và nếu chỉ trầm tư mặc tưởng thôi thì vẫn chưa đủ. Dù chúng ta có xem vấn đề cô đơn là bột vấn đề cá nhân cần được giải quyết để bản thân hạnh phúc hay là một vấn nạn của sức khỏe cộng đồng thì nó cũng rất đáng để chú ý. Dù con người đã tạo nên một thế giới vô cùng kỳ diệu, tuy nhiên chưa có thứ gì trong những thứ hào nhoáng đó có khả năng thỏa mãn hay thay thay thế cho nhu cầu sinh học. vì vậy chúng ta cần xây dựng thế giới này.

CÙNG NHAU LÀM VÀI ĐIỀU GÌ ĐÓ

Hôm nay bạn hãy cởi mở hơn với một ai đó bất kẻ là bạn đang thấy cô đơn hay là muốn giúp một ai đó có mật ngày tươi đẹp. Có thể trao đổi với một người bạn cũ, gọi điện hỏi thăm người thân lâu rồi không gặp. Mời một đồng nghiệp đi cà phê. Hay đến một nơi mà thường bạn rất sợ, hoặc lười đi như câu lạc bộ thể thao, một tổ chức sự kiện... Mỗi người một vẻ, bạn làm bất cứ điều gì phù hợp với mình, có thể kết quả sẽ không như mong đợi, nhưng không sao đâu, mục đích chính là để bản thân cởi mở hơn, tăng cường và làm lớn mạnh một mối quan hệ của bạn hoặc làm lớn mạnh hơn những mối quan hệ của người khác.

"Tất cả chúng ta đều mang trong mình toàn bộ gia tài của suốt chiều dài lịch sử sự sống. Chúng ta không chỉ là động vật xã hội, mà còn là động vật của tình thương"